Handleiding Wegkenmerkendatabase (WKD)
V2.0: Laatste wijziging d.d. 14 maart 2025
versie 2.0: Eerste versie van de handleiding op NDW Docs d.d. 14-03-2025
versie 1.9: Laatste docx versie van de handleiding d.d. 21-11-2024
Inleiding
De wegkenmerkendatabase is een verzameling van databases met elk een relevant wegkenmerk dat gekoppeld kan worden aan het nationaal wegenbestand (NWB). Dit kunnen wegkenmerken zijn zoals bijvoorbeeld de maximum snelheid, de breedte van de weg of de aanwezigheid van inritten. Voor elk van deze wegkenmerken is een apart databasebestand aanwezig. De diverse bestanden worden verderop in dit document toegelicht. De WKD-bestanden zijn te vinden op de volgende locatie:
https://downloads.rijkswaterstaatdata.nl/wkd/
De verschillende WKD's
- Maximum snelheden
- Wegbreedtes
- Wegversmallingen
- Parkeervakken
- Parkeerpunten
- Inritten
- Bebouwde kom
- Verkeerstypen
- Wegencategorisering
- Bomen in de berm
- Middenbermbreedte
- Geleiderails
- Schoolzones
- Hoogtebeperkingen
- Lengtebeperkingen
- Lastbeperkingen
- Aslastbeperkingen
- Oversteekplaatsen
Nationaal Wegenbestand (NWB)
Het nationaal wegenbestand is een 'lijnenbestand' met alle wegen en een aantal administratieve gegevens over deze wegen. 'Wegvakken' worden weergegeven als lijnen die bij kruispunten op elkaar aansluiten met 'juncties'. Voor alle wegsegmenten is een aantal kenmerken (of 'attributen') vastgelegd, bijvoorbeeld de wegbeheerder, de gemeente waarin het segment ligt, een straatnaam of wegnummer, of het een A-weg of N-weg is en wat voor soort baan(sub)soort het betreft (hoofrijbaan, toerit, afrit, etc.). Als een weg gescheiden rijbanen heeft, bijvoorbeeld de autosnelwegen, maar ook gemeentelijke wegen met middenbermen, worden deze als aparte wegsegmenten (wegvakken) en in het bestand verwerkt.
Voorbeeld van het NWB met onderscheid naar wegbeheerder
De moederdatabase van het NWB wordt dagelijks gemuteerd. Deze database is niet als open data beschikbaar. Eenmaal per maand worden hieruit diverse producten voor publicatie gegenereerd. Deze komen als open data beschikbaar. De link ernaar toe is hieronder weergegeven. Alle oude publicaties van het NWB blijven bestaan en beschikbaar voor download.
In de moederdatabase is het mogelijk om meerdere tijdlijnen te verwerken. Hiermee kunnen toekomstige wegen opgenomen worden in het NWB. De toekomstige wegen worden niet gepubliceerd in het maandelijks te downloaden product. Het is wel incidenteel en op aanvraag mogelijk om een download van de moederdatabase te krijgen.
Eenmaal per maand wordt dus een NWB voor publicatie gegenereerd en beschikbaar gesteld. Tegelijkertijd wordt dan de bestaande WKD database gecorrigeerd voor de gewijzigde NWB wegvakken, de WKD is dus ook eenmaal per maand geactualiseerd beschikbaar.
Koppelen van een WKD aan het NWB
De wegkenmerken in de wegkenmerkendatabase kunnen worden gekoppeld aan het NWB. Dit kan middels dynamische segmentatie. Dynamische segmentatie kan worden toegepast op punten of lijnen. Van elk kenmerk wordt aangegeven voor welk deel van het wegvak het van toepassing is. Er wordt gemeten vanaf een bepaalde afstand vanaf de beginjunctie (beginpunt) van het wegvak tot een verdere afstand vanaf het beginpunt of tot het eindpunt.
Een voorbeeld van een lengte_kenmerk is hieronder weergegeven. Daaronder een vertaling van het voorbeeld naar een wegkenmerkendatabase.
Het bovenstaande figuur wordt vertaald naar:
Wvk_id | Beginafstand | Eindafstand | Kmk_id 1 |
---|---|---|---|
1 | 0 | 20 | |
1 | 20 | 100 | Waarde van Kmk_id: 1 |
2 | 0 | 100 | Waarde van Kmk_id: 1 |
3 | 0 | 20 | Waarde van Kmk_id: 1 |
3 | 20 | 80 |
Aan welke NWB-versie koppelen?
Het WKD-bestand moet altijd aan de juiste versie van het NWB worden gekoppeld. Zo worden alle wegkenmerken aan het juiste wegvak verbonden. De versie van het NWB die gebruikt moet worden is te vinden in de bestandsnaam van het betreffende WKD-bestand. In de map met het wegkenmerk wegbreedte zijn zipfiles en mapnamen weergegeven met een datum: 01-01-2023, 01-02-2023, etc.
Het WKD bestand dat je gebruikt met een bepaalde datum is ook tevens de datum en de versie van het NWB dat je moet gebruiken om te koppelen. Dus bij de datum 01-01-2023 moet de NWB versie van 01-01-2023 worden gebruikt. Een voorbeeld van de mappenstructuur van bijvoorbeeld de wegbreedte is hierna weergegeven.
Het koppelen van NWB en WKD in GIS
Het WKD-bestand en het NWB kunnen aan elkaar gekoppeld worden met behulp van een GIS1. In de bijlage Koppelen en segmenteren wordt met een stappenplan uitgelegd hoe deze bestanden in QGIS en hoe in ArcGis Pro aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Hiermee kan een kaart worden gecreëerd, waarbij er ook op attributen kan worden geselecteerd en waarmee attributen gevisualiseerd kunnen worden.
Relevante links
- Website van het NWB: https://nationaalwegenbestand.nl/
- Online handleiding NWB: https://docs.ndw.nu/handleidingen/nwb/
- Downloaden van NWB producten: https://downloads.rijkswaterstaatdata.nl/nwb-wegen/geogegevens/shapefile/
- Downloaden van Wegkenmerken databases: https://downloads.rijkswaterstaatdata.nl/wkd/
- Muteren en raadplegen van de belangrijkste wegkenmerken kan met behulp van de applicatie George: https://wegkenmerken.ndw.nu/. Zie voor meer informatie de George Handleiding.
-
Een geografisch informatiesysteem (GIS) is een informatiesysteem waarmee (ruimtelijke) gegevens of informatie over geografische objecten, zogeheten geo-informatie kan worden opgeslagen, beheerd, bewerkt, geanalyseerd, geïntegreerd en gepresenteerd. ↩