Digitale Vooraankondiging wegwerkzaamheden & evenementen

De digitale vooraankondiging is een instrument waarmee informatie over geplande wegwerkzaamheden en evenementen van de wegbeheerder via de serviceprovider aan de weggebruiker kan worden verstrekt. Deze vooraankondiging is landelijk in te zetten door alle wegbeheerders.

De digitale vooraankondiging in deze richtlijn is de digitale variant van de vooraankondiging op wegkantsystemen zoals DRIPs (Dynamische Route Informatie Panelen) en tekstkarren die worden ingezet om weggebruikers te informeren over geplande werkzaamheden en/of evenementen. De digitale vooraankondiging betreft een bericht dat in-car of op een reisapp wordt getoond, bij voorkeur pre- of posttrip, in ieder geval nooit tijdens het rijden zelf.

De digitale vooraankondiging biedt wegbeheerders de mogelijkheid om informatie rechtstreeks met de weggebruiker te delen via hun reisapp of navigatiesysteem in het voertuig. Dit heeft als voordeel ten opzichte van wegkantsystemen dat automobilisten tegenwoordig vaker vertrouwen op in-car gegevens. Ze hechten steeds minder waarde aan fysieke informatiepanelen langs de weg en volgen bij conflicterende informatie eerder de aanwijzingen op die ze in hun voertuig ontvangen (Monitor Smart Mobility, 2023, ministerie van IenW).

Of een digitale vooraankondiging ingezet kan worden voor een specifieke situatie is te vinden in de 'Richtlijn toepassen digitale Vooraankondiging'.

Richtlijn toepassen digitale Vooraankondiging

De richtlijn is speciaal bedoeld voor wegbeheerders die digitale vooraankondigingen willen toepassen als instrument om weggebruikers over geplande wegwerkzaamheden en evenementen te informeren. De digitale vooraankondiging kan naast of als alternatief van Dynamische Route Informatie Panelen (DRIPs) en/of tekstkarren worden ingezet.

In deze richtlijn is vastgelegd in welke situatie een digitale vooraankondiging kan en mag worden toegepast en welke tekst naar de serviceproviders wordt verspreid. Uiteindelijk is het aan de serviceproviders om de exacte inhoud en vorm van de informatie te bepalen, maar ook het moment waarop deze aan de weggebruiker wordt aangeboden. Een vooraankondiging mag echter nooit tijdens het rijden worden getoond.

Uitgangspunten bij de toepassing van een digitale vooraankondiging

Bij de toepassing van digitale vooraankondigingen worden de uitgangspunten uit de onderstaande tabel gehanteerd:

Uitgangspunt	Omschrijving
Toepassing bij stremmingen	Een vooraankondiging wordt toegepast bij geplande wegafsluitingen door wegwerkzaamheden of evenementen, waarbij (zeer) grote hinder op de doorstroming wordt verwacht. Omdat deze meldingen niet tijdsgevoelig zijn, mogen ze niet tijdens het rijden worden verstrekt. Dit om afleiding van de rijtaak te voorkomen.
Locatie van de stremming	De stremming is in principe op het RVM netwerk. Als een geplande stremming plaatsvindt op een wegvak buiten het RVM netwerk kan alleen een vooraankondiging worden geplaatst als het wegvak een belangrijke functie heeft binnen het netwerk en bij afsluiting (zeer) grote hinder wordt verwacht.
Locatie van melden	De serviceprovider bepaalt uiteindelijk het moment van informatieverstrekking, in ieder geval een moment waarop het voertuig stilstaat.
Doelgroep	De doelgroep zijn de weggebruikers die het werkvak of de afgesloten wegen ten tijde van een evenement passeren.
Duur vooraankondiging	De digitale vooraankondiging wordt gedurende 7 dagen voorafgaand aan het aanvangstijdstip van het werk/evenement verspreid.
Social media	Deze richtlijn is ook toepasbaar bij de inzet van social media. De VM-IVRA afspraken met serviceproviders voorzien op dit moment alleen in de verspreiding van in-car berichten, niet van meldingen via social media.
Extra informatieverstrekking via een website	Als er een URL beschikbaar is waarin meer informatie over het betreffende wegwerk of evenement beschikbaar is, kan dit doorgegeven worden. Serviceproviders kunnen dan ook de URL aan de weggebruiker in hun berichtgeving aanbieden.

Wanneer toepassen?

Zowel bij evenementen (afsluiting van wegvakken in verband met evenement) als bij werk-in-uitvoering op het RVM-netwerk maakt de wegbeheerder zelf de afweging of een vooraankondiging wordt toegepast. In de afweging kan de duur van de stremming, de vertraging voor de weggebruiker, het aantal gehinderde weggebruikers en de kosten voor de inzet van de vooraankondiging worden meegenomen.

Format voor teksten voor digitale vooraankondigingen

Digitale vooraankondigingen worden gegeven in een vast tekstformat, voor een groot deel ontleend aan de DRIP-richtlijn. Deze tekst word voor het grootste deel van de situaties geautomatiseerd gegenereerd. In de tabel hieronder is het tekstformat gegeven voor situaties die vaak voorkomen.

Weg met volledige stremming (1 periode op zelfde dag)

Richting type	Stramien VA-tekst	Voorbeeld VA Tekst
Beide richtingen	Van weekdag``datum/tijd tot tijd locatie tussen begin locatie en eind locatie dicht in beide richtingen door werkzaamheden / evenementnaam	Van maandag 26 februari 6:00 tot 10.00 N784 tussen N311 en A12 dicht in beide richtingen door werkzaamheden
1 richting	Van weekdag``datum/tijd tot tijd locatie dicht van begin locatie tot eind locatie door werkzaamheden / evenementnaam	Van maandag 26 februari 6:00 tot 10.00 N784 dicht van N311 tot A12 door werkzaamheden

Weg met volledige stremming (1 periode langer dan 1 dag)

Richting type	Stramien VA-tekst	Voorbeeld VA Tekst
Beide richtingen	Van weekdag``datum/tijd tot en met weekdag datum/tijd locatie tussen begin locatie en eind locatie dicht in beide richtingen door werkzaamheden / evenementnaam	Van maandag 26 februari 6:00 tot en met vrijdag 1 maart 20:00 N784 tussen N311 en A12 dicht in beide richtingen door werkzaamheden
1 richting	Van weekdag``datum/tijd tot en met weekdag datum/tijd``locatie dicht van begin locatie tot eind locatie door werkzaamheden / evenementnaam	Van maandag 26 februari 6:00 tot en met vrijdag 1 maart 20:00 N784 dicht van N311 tot A12 door werkzaamheden

Weg met volledige stremming (herhaal periode, alle dagen zijn geselecteerd

Richting type	Stramien DIB-tekst	Voorbeeld VA Tekst
Beide richtingen	Van dag van de week``datum tot en met dag van de week datum tussen begin tijd en eind tijd locatie tussen begin locatie en eind locatie dicht in beide richtingen door werkzaamheden/evenementnaam	Van maandag 26 februari tot en met vrijdag 1 maart tussen 20:00 en 06:00 uur N784 tussen N311 en A12 dicht in beide richtingen door werkzaamheden (of bv Formule1)
1 richting	Van dag van de week``datum tot en met dag van de week datum tussen begin tijd en eind tijd locatie dicht van begin locatie tot eind locatie door werkzaamheden / evenementnaam	Van maandag 26 februari tot en met vrijdag 1 maart tussen 20:00 en 06:00 uur N784 dicht van N311 tot A12 door werkzaamheden

Algemene regels en uitgangspunten

• Een tekst mag maximaal een lengte van 200 karakters hebben. Als de tekst te lang is dan worden weekdagen en maanden afgekort:
  • Weekdagen: ma, di, wo, do, vr, za en zo
  • Maanden: jan, feb, mrt, apr, mei, jun, jul, aug, sep, okt, nov, dec
• weekdag worden voluit geschreven, tenzij dit niet past binnen de tekstlengte.
• datum wordt voluit geschreven, tenzij dit niet past binnen de tekstlengte dan wordt de maand afgekort.
• tijd wordt aangegeven met enkel cijfers met een dubbele punt zonder de eerste ‘0’, bijvoorbeeld 14:00, 14:30, 7:00-14:00, 7:30-18:00
• Aan het eind van de zin wordt geen punt gebruikt.
• Vraagtekens en uitroeptekens worden niet gebruikt.
• Hoofdletters worden alleen gebruikt:
  • Aan het begin van de zin of regel.
  • Bij plaatsaanduidingen en objectnamen, waarbij de op bewegwijzering of straatnaamborden gebruikte schrijfwijze wordt gevolgd: Groningen, Centrum, RAI, A12, N247, Waterlinieweg.
  • Bij specifieke begrippen en evenementen met hoofdletters, bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, Concert at Sea of Tour de France.

Regels voor locatie

Houd er rekening mee bij het aanduiden van de locatie dat de berichten na of vóór de volgende reis gelezen worden, waardoor het belangrijk is om de locatie duidelijk te beschrijven (de locatie ‘Ring zuid’ zegt nog niet genoeg, ‘Ring zuid Zwolle’ wel). Een locatie kan verwijzen naar een specifiek wegdeel of een stremmingsgebied (zie bovenstaande voorbeelden).

In geval van een wegdeel als locatie:

• Pas altijd een 'van - tot' als locatieaanduiding toe
  • Bij twee richtingen stremming: “tussen locatie A en locatie B in beide richtingen dicht”
  • Bij één richting: “van locatie A tot locatie B dicht”
  • Uitzondering als begin en einde duidelijk is in de aanduiding (‘Ring oost Zwolle’)
• Een locatie bestaat uit wegaanduiding plaatsnaam (N230 Utrecht)
• wegaanduiding bij voorkeur met wegnummers. Gebruik geen knooppuntnamen.
• wegaanduiding met straatnaam conform schrijfwijze uit de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen). In de BAG is ook een verkorte schrijfwijze beschikbaar voor namen langer dan 24 tekens.
• plaatsnaam komt overeen met plaatsnamen en schrijfwijze in de BAG.
• plaatsnaam mag bij ruimtegebrek worden afgekort op een wijze die overeenkomt met het heersende gebruik. Afkortingen worden zonder punt geschreven. Afkorten met een apostrof is toegestaan. Bijvoorbeeld: Utr of R’dam

In geval van een gebied als locatie:

• Maak zoveel als mogelijk gebruik van plaatsnamen en wijkaanduidingen uit de BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen).
• Andere opties zijn vrij maar moeten wel duidelijk zijn, bijvoorbeeld “Amsterdam binnenring A10”.
• Vermijd commerciële bestemmingen, tenzij de strekking van de boodschap anders voor de weggebruiker niet duidelijk is.

Regels voor evenementaanduiding

In geval van evenementen wordt 'vanwege' gevolgd door:

• De tekst 'evenement' of
• De evenementnaam of
• Het type evenement, bijvoorbeeld 'Marathon'.
• Een plaatsnaam wordt vermeden, omdat deze al bij de stremmingslocatie wordt gebruikt.

Regels voor handelingsperspectief

Het handelingsperspectief is gericht op weggebruikers die tijdens de afsluiting de stremmingslocatie of -gebied toch willen passeren. De boodschap moet kort en krachtig zijn.

• Handelingsperspectief is in de tekst optioneel.
• Omleidingsinformatie moet algemeen zijn, omdat in het bericht niet duidelijk is uit welke richting de weggebruiker zal aanrijden. Enkele voorbeelden:
  • “verkeer wordt omgeleid”
  • “gebruik P+R Westraven”
  • “ga met het openbaar vervoer”
  • “er worden bussen ingezet” Deze tekst wordt voorafgegaan van een komma om de zin duidelijk te maken

Gebruik van een URL met verwijzing naar een website

• Bereikbaarheid bestemmingsverkeer, doelgroepen zoals hulpdiensten. Informatie hierover wordt niet in de tekst verwerkt maar kan worden opgenomen in een webpagina waarnaar met een URL wordt verwezen. Dit geldt ook voor bereikbaarheid voor doelgroepen zoals hulpdiensten.
• Een website waarnaar verwezen wordt moet specifieke, toegevoegde waarde bevatten over het betreffende werk/evenement die voor de planning van de verplaatsing relevant is.

Regels voor afkortingen

De volgende afkortingen mogen bij ruimtegebrek binnen de 200 karakters worden gebruikt:

tekst	afkorting
noord	N
oost	O
zuid	Z
west	W
kilometer	km
kruispunt	krp
laan	ln
plein	pln
straat	str
boulevard	blvd
tunnel	tnl (in combinatie met een tunnelnaam, bijvoorbeeld ‘Maastnl’)
weg	wg
weekdagen	ma, di, wo, do, vr, za of zo
maanden	jan, feb, mrt, apr, mei, jun, jul, aug, sep, okt, nov, dec

Naar Wie?

De vooraankondiging wordt verstuurd naar de weggebruikers die in de geselecteerde periode (vanaf 7 dagen voorafgaand aan de start van de werkzaamheden) gebruik maken van het werkvak of een afgesloten wegvak in verband met een evenement. De serviceproviders maken gebruik van algoritmes om te bepalen hoe vaak en wanneer de vooraankondiging naar de betreffende weggebruiker wordt verstuurd.

Bijzonderheden tijdens de transitie van wegkant naar in-car informatie

Geen conflicterende informatie
Digitale vooraankondigingen bevatten vergelijkbare, dus niet conflicterende informatie ten opzichte vooraankondigingen op wegkantsystemen. Informatie op wegkantsystemen is vaak wel veel beknopter en binnen de context van locatie geformuleerd.

Wat te doen met DRIPs en tekstkarren
Nog niet alle weggebruikers kunnen op dit moment met in-car vooraankondigingen worden bereikt. Digitale vooraankondigingen kunnen naast aankondigingen op wegkantsystemen bestaan. Het is aan de wegbeheerder om af te wegen welke middelen worden ingezet. De penetratiegraad van digitale vooraankondigingen hangt af van het aantal serviceproviders dat de berichten doorzet en de omvang van hun gebruikersbestand. Het is reëel om op te merken dat het bereik op de korte termijn nog beperkt is. Dit zal gedurende de transitie verder toe gaan nemen.

Downloaden richtlijn

De gehele richtlijn is hier na te lezen.

Vooraankondiging invoer instructie

In Melvin kunnen wegbeheerders vooraankondigingen invoeren die weggebruikers ontvangen in hun voertuig. Voor het gebruik van deze functionaliteit is een invoer instructie.