Kwaliteit

Het NWB staat of valt met goede data. Het NWB is actueel, routeerbaar en nauwkeurig. In dit hoofdstuk wordt verder uitgewerkt hoe we daarvoor zorgen. Detail informatie over hoe we de kwaliteit monitoren en daar over rapporteren is te vinden in dit hoofdstuk.

Actualiteit

Voor gebruikers in de toepassingsgebieden 'Openbare orde en veiligheid' en 'Mobiliteit' is data die up-to-date is, essentieel. Zo gebruikt de politie het NWB onder meer om de locatie van een incident te bepalen. Actualiteit kan dan zelfs van levensbelang zijn. Gebruikers stellen daarom ook de hoogst mogelijke eisen aan het NWB.

We streven ernaar om zelfs wegen die nog in aanbouw zijn op te nemen in het NWB. Het bestand heeft dan al informatie over de weg voordat deze opengesteld is. Met die actualiteit hebben gebruikers in de dataketen gelegenheid om tijdig aanpassingen te doen in hun eigen toepassingen. Op deze manier wordt het NWB bijvoorbeeld ook geschikt om geluidsberekeningen te doen over een weg die nog moeten worden aangelegd.
Om een zo actueel mogelijk NWB te kunnen garanderen, wordt het bestand ook gevoed door data uit drie basisregistraties, namelijk de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en Basisregistratie Topografie (BRT). De data die hieruit komt, geeft waardevolle input voor het NWB en zorgt ervoor dat het bestand van goede kwaliteit is.

Routeerbaarheid

Het NWB is een bestand met routeerbare eigenschappen. Met de data kan een route berekend worden. Het NWB is het enige bestand in handen van de overheid dat deze kwaliteit heeft. Daarom is er nog geen referentiebestand waaraan kwaliteit van data te meten is. Wel kijken we naar de inrichting van de weg, verkeersregels en verkeersbesluiten om de rijrichtingen te bepalen. Op dit moment worden onvolkomenheden in de data verbeterd aan de hand van algoritmes. Die zetten we in op basis van feedback van onze gebruikers.

Nauwkeurigheid

De positionele nauwkeurigheid (ook wel accuratesse) van het NWB is opgemaakt in meters. Dit was de afgelopen jaren voldoende voor de verschillende gebruiksdoelen van het NWB. Het NWB-programma werkt aan het normeren van de datakwaliteit.
Het NWB bevat idealiter de verkeerskundige hartlijnen van een rijbaan. Dat is de lijn die exact door het midden van de rijbaan loopt van het deel dat is opengesteld voor verkeer. Daardoor is het NWB afhankelijk van wegmarkering. Indien de wegmarkering niet bekend is wordt de fysieke hartlijn gebruikt. Om de ligging van de weg zo goed mogelijk te bepalen wordt de accuratesse altijd vergeleken met gegevens uit de BGT en BRT.

In rood is de oude versie van het NWB te zien en in groen is de geocorrectie te zien.

Gebruik van basisregistraties

Wegbeheerders zijn verplicht om weggegevens binnen bepaalde wettelijk vastgestelde termijnen aan te leveren aan de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Doordat mutaties in de BAG en BGT vrij toegankelijk zijn, biedt dit mogelijkheden om tot een actueler NWB te komen en kunnen met terugwerkende kracht ontbrekende gegevens toegevoegd worden. Wel verschilt de wijze van registratie tussen BGT en NWB (wegvlakken ipv hartlijnen). Vooralsnog is het daarom niet mogelijk om het NWB volledig geautomatiseerd te actualiseren aan de hand van de basistregistraties alleen. De bestaande wijze van aanleveren van mutaties door de wegbeheerders zal daarom noodzakelijk blijven.

Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG)

In de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) staan, zoals de naam al doet vermoeden, gebouwen en adressen geregistreerd. Gemeenten zijn wettelijk verplicht om nieuwe gebouwen binnen vijf dagen te registreren in de BAG. Uit de adresgegevens van gebouwen zijn namen van gemeenten, woonplaatsen, straatnamen en huisnummers af te leiden. De ligging van de weg is niet opgenomen in de BAG.

Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT)

De Basisregistratie Grootschalige Topografie is een digitale kaart van Nederland waarop gebouwen, wegen, waterlopen, terreinen en spoorlijnen eenduidig zijn vastgelegd. De kaart is op 20 centimeter nauwkeurig en bevat veel details, zoals je die in de werkelijkheid ook ziet. Denk aan bomen, wegen, bebording en gebouwen. De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is het beste te zien als de digitale plattegrond van Nederland. Wegdelen zijn in de vorm van wegvlakken opgenomen in deze basisregistratie. De BGT heeft een minimale actualiteit van een half jaar.

Basisregistratie Topografie (BRT)
De Basisregistratie Topografie bestaat uit digitale topografische bestanden op verschillende schaalniveaus (schaal: 1:10.000, 1:50.000, 1:100.000, 1:250.000, 1:500.000 en 1:1.000.000). Het Kadaster is de bronhouder van de Basisregistratie Topografie. De BRT wordt bijgehouden door het Kadaster door middel van luchtfoto’s, panoramafoto’s en veldopnamen. Het BRT bestand met de grootste schaal is het TOP10NL bestand. Het TOP10NL bevat zowel wegvlakken als hartlijnen (het ‘midden’ van de wegen) en verschillende fysieke en functionele attributen over de weg (zoals hectometerpaaltjes). Op dit moment is de wettelijke actualiteit twee jaar.

Samenhang met NWB

Door gebruik te maken van de basisregistraties hebben gebruikers een bepaalde zekerheid over de kwaliteit van het NWB. Het NWB is de verbindende factor tussen enerzijds de informatie over het wegennetwerk, het gebruik, de status en de beschikbaarheid en anderzijds informatie over het effect van het gebruik op de omgeving. Daarmee is het bestand in samenhang met de basisregistraties te gebruiken voor toepassingen in mobiliteit, omgevingskwaliteit, openbare orde en veiligheid, en beleid. De basisregistraties beschrijven met elkaar de digitale levenscyclus van de weg. Door de levenscyclus te volgen kan het NWB worden onderhouden.

• Als er een nieuw gebouw bijkomt en wordt geregistreerd in de BAG, wordt er meestal ook een weg naar het gebouw toe aangelegd. De ligging van die nieuwe weg is echter niet opgenomen in de BAG. Met de adresgegevens uit de BAG kun je de ligging van de weg toch inschatten en daarmee dus het NWB actualiseren.
• De BGT bevat straatnamen en huisnunmmers (en de leesrichting). Deze zijn een aanvulling op de BAG. Bij de BGT zijn het vooral de contouren van de weg die van belang zijn voor de acuratesse van het NWB.
• De BRT lijkt visueel het meest op het NWB. Indien er geen geometrie van wegvakken is aangeleverd door een wegbeheerder, of anderszins beschikbaar is, wordt de geometrie van een wegvak in het NWB gebaseerd op de lijngeometrie van wegen in de BRT.

Verbeterpunten

Hoewel de basisregistraties onmisbaar zijn voor de instandhouding van het NWB, zijn er ook verbeterpunten te noemen. Voor de actualiteit van het NWB bieden de basisregistraties namelijk geen volledige uitkomst. Voor het aanleveren van gegevens voor het NWB geldt, in tegenstelling tot de basisregistraties, geen wettelijke verplichting. Hierdoor kunnen inconsistenties in het bestand ontstaan, doordat de ene gemeente relevante informatie wel regelmatig en tijdig aanlevert en de andere gemeente niet. De basisregistraties kennen op hun beurt verschillende actualiteitseisen. De BRT is bijvoorbeeld completer dan het NWB, maar het NWB is weer actueler dan de BRT en de gegevens in het NWB zijn vaak actueler en juister dan die van de BGT.
Daarnaast zijn de basisregistraties vooral gericht op de beschrijving van de fysieke werkelijkheid. Het ontbreekt aan een eenduidige registratie van de functionele werkelijkheid; namelijk wat wel en niet mag op de wegen. Zo ontbreken bijvoorbeeld rijrichtingen, waar je wel of niet mag rijden met gevaarlijke stoffen en hoe hard je mag op de wegen in de basisregistraties. Dit is voor gebruikers van het NWB juist hele relevante informatie.

Nieuw proces

Sinds 1 april 2019 is de data die uit de drie basisregistraties komt leidend voor de instandhouding van het NWB. Door de digitale levenscyclus van een weg uit de basisregistraties te volgen, wordt optimaal gebruik gemaakt van de gegevens die wegbeheerders toch al beschikbaar stellen. Dit betekent ook dat de kwaliteit van het NWB bepaald wordt door de kwaliteit van de data die de wegbeheerders voor de basisregistraties leveren. Dit proces zou het voortaan makkelijker moeten maken voor onder andere gemeenten om het NWB bij te houden. In het hoofdstuk Beheer en actualisatie zijn de vigerende afspraken rondom het beheer van het NWB beschreven.