Ga naar inhoud

Wegkenmerkendatabase voor wegencategorisering

In deze wegkenmerkendatabase wordt een wegencategorisering aangebracht in het NWB. De volgende wegcategorieën zijn mogelijk.

Eén van de belangrijke toepassingsgebieden voor het toevoegen van de wegcategorieën zijn de verkeersmodellen. In deze verkeersmodellen is het noodzakelijk om een hiërarchische indeling van het netwerk te kennen en om eenvoudig die wegvakken te kunnen uitsluiten die niet relevant zijn voor de verkeersmodellering

Voor het opbouwen van een gesloten netwerk met de relevante wegen worden de wegvakken met de volgende wegcategorieën geselecteerd: autosnelweg, autoweg, regionale weg, stadshoofdweg en lokale weg.

De wegencategorisering kent de volgende hiërarchie:

  • autosnelweg
  • autoweg
  • regionale weg
  • lokale weg
  • stadshoofdweg
  • straat
  • erf
  • onverharde weg

In eerste instantie was het de bedoeling om zoveel mogelijk aan te sluiten bij de wegencategorisering van duurzaam veilig. Omdat deze vooral wordt bepaald door het fysieke voorkomen van de weg, zoals de breedte, de belijning en de berminrichting. Dit zijn allemaal wegkenmerken die niet gemakkelijk uit open databronnen te halen zijn. Daarom is ervoor gekozen om met name geldende maximum snelheden te gebruiken om te bepalen in welke categorie het valt.

Omdat de duurzaam-veilig-categorieën dan vooral wensbeelden zijn, maar niet altijd weergeven of de weg daar ook echt fysiek aan voldoet is ervoor gekozen om nieuwe benamingen te gebruiken. Dit om te voorkomen dat men op basis van de naam verwacht dat een weg aan een bepaalde duurzaam veilig categorie voldoet. Hieronder zijn de oorspronkelijke benamingen en de nieuwe benamingen in een tabel weergegeven:

image

Naast dit rijtje worden ook nog andere typen wegen onderscheiden. Het gaat om:

  • fietspad
  • verplicht fietspad
  • onverplicht fietspad
  • fietsstraat
  • bromfietspad
  • OV-verbinding
  • ruiterpad
  • Verzorgingsplaats
  • voetpad
  • onbekend

Bepaling van de wegcategorieën en informatiebronnen

Voor het bepalen van de wegcategorieën is gebruik gemaakt van de volgende informatie:

  • De Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT)
  • Maximumsnelheden uit WKD-bestand dat is gekoppeld aan het NWB
  • BRT-TOP10_NL. Bebouwde kommen en hartlijnen-bestand
  • Verkeerstypen uit WKD-bestand dat is gekoppeld aan het NWB
  • Databestand met autosnelwegen en autowegen opgesteld door RWS WVL
  • Wegbreedte uit WKD-bestand dat is gekoppeld aan het NWB
  • Netwerken die worden gebruikt in het NRM

Hieronder zal per type wegcategorie aangegeven worden hoe deze is bepaald.

Autosnelwegen en autowegen

De wegcategorie autosnelweg wordt bepaald op basis van de variabele hectometer-wegnummer in het NWB en zodra hier een A in voorkomt wordt het wegvak gemarkeerd als autosnelweg. Het resultaat hiervan is vergeleken met de RISM-bestanden, die door RWS WVL zijn ontwikkeld. De verschillen zijn geanalyseerd en afgestemd met de bouwers. Uiteindelijk is het beste resultaat gekozen en toegepast in de dataset.

De wegcategorie autoweg bepalen is bepaald op basis van de wettelijk toegestane snelheden, zoals deze zijn opgeslagen in WKD en WEGGEG, waarbij de wegvakken uitgesloten zijn, die in de vorige stap zijn voorzien van de wegcategorie "autosnelweg". Hierbij zijn alle wegvakken geselecteerd met een snelheid van 100 km/h. Dit resultaat is weer vergeleken met het andere aangeleverde deelbestand vanuit het project van RWS WVL. De verschillen zijn geanalyseerd en afgestemd met de bouwers. Uiteindelijk is het beste resultaat gekozen en toegepast in de dataset.

Regionale weg en lokale weg

In de volgende stap worden alle wegen geselecteerd buiten de bebouwde kom, die nog niet zijn voorzien van een wegcategorie en die een wettelijk toegestane snelheid hebben van 70 en 80 km/h. Deze wegen worden voorzien van de wegcategorie "Regionale weg", wat de nieuwe benaming is van "Gebiedsontsluitingsweg buiten de bebouwde kom".

Alle resterende wegvakken buiten de bebouwde kom worden dan voorzien van de wegcategorie "lokale weg", wat de nieuwe benaming is van "Erftoegangsweg buiten de bebouwde kom". Daarbij moet nog wel een onderscheid gemaakt worden tussen verharde en onverharde wegen.

Voor deze onderverdeling wordt gebruik gemaakt van de wegvlakken uit de BGT. Per wegvlak is hier het soort verharding in vastgelegd waarbij een onderverdeling wordt gemaakt naar:

  • Gesloten verharding (asfalt)
  • Open verharding (klinkers)
  • Half verhard
  • Onverhard

Alle half verharde en onverharde wegen worden dan standaard voorzien van de wegcategorie: "Onverharde weg".

Er zijn uitzonderingen op deze regel:
Er zijn een aantal gemeenten waar de wettelijk toegestane snelheden in het buitengebied bijna overal op 80 km/h staan. Hierbij kan dan geen onderverdeling worden gemaakt tussen de belangrijke en minder belangrijke wegen in het buitengebied, waardoor deze niet van de juiste wegcategorie kunnen worden voorzien.

Om de minder belangrijke wegen in deze buitengebieden alsnog te kunnen voorzien van de wegcategorie "lokale weg" wordt er gebruik gemaakt van de hartlijnen uit de TOP10_NL. Er heeft mapmatching plaatsgevonden tussen de TOP10_NL en het NWB, waarbij de variabele "type weg" overgenomen is. In deze variabele is de volgende indeling aangebracht:

  • Autosnelweg
  • Hoofdweg
  • Regionale weg
  • Lokale weg
  • Straat
  • Overig
  • Veerverbinding
  • Rolbaan, platform
  • Startbaan, landingsbaan

In de TOP10_NL valt op dat de belangrijke wegen in het buitengebied zijn voorzien van de term "regionale weg" en dat de minder belangrijke wegen zijn voor zien van de term "lokale weg" of "overig". Met behulp van dit gegeven worden de wegen in deze buitengebieden dus alsnog voorzien van de juiste wegcategorie.

Stadshoofdweg en straat

Op basis van de wettelijk toegestane snelheden kan een eerste opdeling worden gemaakt voor wegen binnen de bebouwde kom:

snelheid Wegcategorie
50 of 70 km/h Stadshoofdweg
30 km/h Straat
15 km/h Erf

Op deze grove indeling moeten nog correcties worden uitgevoerd:

Op veel industrieterreinen hebben alle wegen een snelheid van 50 km/h, terwijl een groot deel daarvan ook moet worden gezien als een "straat" en niet als "stadshoofdweg".
Om de minder belangrijke wegen (onder andere op de industrieterreinen) alsnog te kunnen voorzien van de wegcategorie "erftoegangsweg verhard binnen de bebouwde kom" wordt er gebruik gemaakt van de hartlijnen uit de TOP10_NL. In de TOP10_NL valt op dat de belangrijke wegen zijn voorzien van de term "lokale weg" en dat de minder belangrijke wegen zijn voor zien van de term "overig". Met behulp van dit gegeven worden de wegen alsnog voorzien van de juiste wegcategorie. De wegen die wel 50km/uur zijn maar niet voorkomen als type lokale weg in de TOP 10 worden geselecteerd. Deze wegen krijgen ondanks hun snelheid daarom toch het type: "straat".

Daarnaast kan het voorkomen dat er in de bebouwde kom wegen zijn die onverhard zijn.

Voor het bepalen van de wegen binnen de bebouwde kom die onverhard zijn gaan we ook gebruik maken van de wegvlakken uit de BGT. Alle half verharde en onverharde wegen gaan we standaard voorzien van de wegcategorie: "Onverharde weg".

Langzaam verkeer

Het WKD-bestand toegestane verkeerstypen per wegvak biedt alle informatie, waarmee het mogelijk is om ook de wegvakken voor langzaam verkeer te voorzien van een wegcategorie. Met behulp van deze informatie is het in elk geval mogelijk om de wegvakken onder te verdelen in de volgende categorieën "Fiets/bromfietspad" en "Fietspad".
De onderverdeling tussen voetpad en voetgangerszone is op dit moment nog niet vastgelegd in het WKD-bestand toegestane verkeersdeelnemer en zal daarom ook buiten beschouwing worden gelaten.

In het vigerende NWB zijn nog geen wegvakken opgenomen die uitsluitend zijn open gesteld voor ruiters. Het is dan ook niet mogelijk om deze wegcategorie binnen deze opdracht te gebruiken. Wel is het alvast mogelijk aan de kant van het CIV om deze wegcategorie op te nemen in de lijst van toegestane wegcategorieën. Deze is dan nu niet gevuld.

Updatefrequentie

Eenmaal per maand wordt dus een NWB voor publicatie gegenereerd en beschikbaar gesteld. Tegelijkertijd wordt dan de bestaande WKD database gecorrigeerd voor de gewijzigde NWB wegvakken, de WKD is dus ook eenmaal per maand geactualiseerd beschikbaar.
Op dit moment wordt de brondata nog niet geüpdatet. Dit betekent dat elke maand meer wegkenmerken zullen wegvallen door toevoegen van nieuwe wegvakken of splitsen van wegvakken.

Attributen

Het WKD-bestand bevat een aantal attributen dat hieronder beschreven worden:

Attribuut Omschrijving
WVK_ID Het unieke nummer voor een Wegvak.
WVK_BEGDAT De eerste datum waarop deze vorm en inhoud van betreffende Wegvak geldig is
NWB_VERSIE Dit is de datum waarop de waarde in het WKD bestand voor het laatst is geüpdatet. Het gaat hier om de brondata waarop het WKD-bestand is gebaseerd.
Begindatum De eerste datum waarop het wegkenmerk geldig is. Dit is de datum waarop het wegkenmerk voor het eerst voorkomt of voor het laatst gemuteerd is.
VAN Beginpunt van het wegvakdeel binnen het betreffende wegvak, van waaraf het wegkenmerk geldt (meter)
TOT Eindpunt van het wegvakdeel binnen het betreffende wegvak, tot waartoe het wegkenmerk geldt (meter)
WEG_CAT De wegencategorie die voor het segment geldt; Dit attribuut kan de volgende waarden bevatten: autosnelweg, autoweg, erf, fietspad, verplicht fietspad, onverplicht fietspad, fietsstraat, bromfietspad, lokale weg, onverharde weg, OV-verbinding, regionale weg, ruiterpad, stadshoofdweg, straat, verzorgingsplaats, voetpad, onbekend

Een voorbeeld van het WKD-bestand is hierna weergegeven.

image

Ga terug naar de vorige pagina