Hectopunten

Definitie

Een locatie langs een wegvak die wordt gemarkeerd door een hectometerbord.

Algemeen

Hectometerpalen worden in veel systemen gebruikt als referentiepunten bij de gegevensinwinning, gegevensopslag, gegevenspresentatie en communicatie. Ze dienen om een specifieke plek langs een weg aan te duiden ("bij HP 5.7"). Ook de topologische relatie tussen hectometerpalen wordt hiervoor gebruikt ("tussen paal 2.2 en 2.3", "30 m voorbij HP 10.8" ).

Hectopunt vs hectometerbordje

Het begrip hectopunt is niet hetzelfde als het fysieke hectometerbordje dat je in de wegberm aantreft. De locatie die wordt geregistreerd als hectopunt is namelijk niet de positie van het hectometerbordje in de wegberm, maar van de projectie op de as van het wegvak waarlangs het betreffende hectometerbordje zich bevindt.

Als regel geldt dat een hectopunt nooit in isolatie bestaat maar altijd in een aaneensluitende reeks. Op deze manier kunnen er ook hectopunten bestaan zonder dat er daadwerkelijk sprake is van een fysiek bordje. Dit is bijvoorbeeld het geval als er uit een reeks hectometerbordjes om één of andere reden een bordje ontbreekt (bijv. geen plaats i.v.m. een afrit).

Merk verder op dat in de definitie wordt gesproken over wegvak en niet over "weg". Dit betekent dat de twee hectometerbordjes met identieke nummers die aan beide zijden van een weg met gescheiden rijbanen staan, als aparte hectopunten worden beschouwd.

Ontstaan en teniet gaan van hectopunten

Het ontstaan van een hectopunt is niet het moment waarop het bordje in de werkplaats wordt gefabriceerd, maar het moment waarop het langs de weg wordt geplaatst. Dit houdt tevens in dat het teniet gaan van een hectopunt niet zozeer het moment is dat het bordje in de smeltoven verdwijnt, maar het moment dat het van zijn plek wordt verwijderd. Hierbij dient aangetekend te worden dat, hoewel hectopunten op zich zelfstaande objecten zijn, zij in een aantal aspecten met elkaar verbonden zijn. De regel is dat een hectopunt nooit in isolatie ontstaat of teniet gaat. Ze ontstaan en verdwijnen altijd in groepjes (aaneensluitende reeksen). Wanneer een hectometerpaaltje omver wordt gereden en in de greppel belandt, betekent dit nog niet dat het hectopunt daarmee teniet gaat. De intentie blijft om daar een hectopunt te hebben en daarmee blijft het hectopunt dus voortbestaan. Als de wegbeheerder het bordje een paar maanden later weer herstelt, maar niet op zijn oorspronkelijke plaats terug zet maar 20 meter verderop, dan betekent dat niet dat er een nieuw hectopunt ontstaan is, maar dat het oorspronkelijke hectopunt verplaatst is.

Registratie

• Een wegvak kan geen, één of meer hectopunten hebben.
• Een hectopunt staat langs precies één wegvak.
• De positie van een hectopunt wordt vastgelegd door middel van een afstand (in meters) vanaf het betreffende hectopunt tot de beginjunctie van het wegvak, waarlangs dit hectopunt ligt, gemeten langs de lijn die de geometrie van dat wegvak voorstelt.

De digitale hectopunten vertegenwoordigen de hectopaaltjes langs Rijks en Provinciale wegen.

Hecto-intervallen

In de moederdatabase wordt de positie (in XY-coördinaten) van een hectometerpaaltje vastgelegd op de as van de weg. Hierbij wordt tevens de afstand berekend in meters tot het beginpunt van het wegvak. Bij ieder gehectometreerd wegvak wordt ook een zg. hecto-interval berekend over dat stuk van het wegvak waarvan de hectometrering continue op of afloopt. Dit hecto-interval krijgt een berekende begin kilometrering en een eind kilometrering. De begin kilometrering (en voor het eind- ook) wordt berekend uit twee waarden nl:

1. de afstand van het begin van het wegvak tot de eerste paal en
2. de afstand van de laatste paal uit het aanliggende wegvak tot het eind van dat wegvak:
   • begin-km vw1 = hmp1-( a/a+b)*100 ( is ook gelijk aan eind_km van vw0)

Voor alle bewerkingen ten aanzien van hectopunten geldt dat het hecto-interval opnieuw berekend moet worden voor dat wegvak, maar ook voor aansluitende wegvakken.

Hectometersprongen

Vanaf de jaren zeventig past Rijkswaterstaat op het hoofdwegennet hectometersprongen toe. De hectometrering verspringt dan met tientallen hectometers. Daardoor blijft het effect van een toekomstige verlenging van een wegtraject op de hectometerborden beperkt tot het deel tussen twee hectometersprongen. Het valt niet te voorkomen dat het deel vóór of ná de verlenging een aangepaste hectometrering krijgt. De keuze tussen vóór of ná wordt bepaald door de kortste afstand tot een hectometersprong. Zo wordt de impact zo klein mogelijk gehouden.
Een voorbeeld van een hectometersprong is de A12 bij Veenendaal waar hectometerbord 92,1 wordt gevolgd door 102,2. Ook provinciale wegbeheerders passen dit toe, bijvoorbeeld omdat een weg door een dorpskern in de toekomst vervangen zal worden door een (veelal langere) rondweg. Als vuistregel geldt dat per gemiddelde weglengte van 50 km een marge van 5 tot 10% wordt ingebouwd.
Indien een wegtraject wordt verkort, dan valt te overwegen een nieuwe hectometersprong in te bouwen. Bij een beperkte verlenging of verkorting mag een beperkt aantal hectometerborden om de 110 meter, respectievelijk 90 meter worden geplaatst.