Historie van het NWB
Al sinds 1975 wordt door Rijkswaterstaat gewerkt met het Verkeersongevallen-registratie Locatienetwerk (VLN), de voorloper van het NWB Wegen. Naast het VLN - dat hoofdzakelijk werd gebruikt voor de registratie van ongevallen - waren er nog een aantal andere wegennetwerken operationeel. Deze digitale netwerken werkten volledig onafhankelijk van elkaar. Onder andere omdat hun functionaliteit volkomen verschillend was. Het afzonderlijke onderhoud van deze digitale wegenbestanden was tijdrovend, niet flexibel en inefficiënt. Digitale wegeninformatie ging een steeds grotere rol spelen bij het zoeken naar oplossingen voor een balans tussen bereikbaarheid en leefbaarheid. De ontwikkeling van het NWB, op basis van het VLN, is hiervan het directe gevolg.
Lees meer over de VOR en het VLN in dit artikel uit het midden van de jaren 80.
Het Nationaal Wegenbestand was een initiatief van Rijkswaterstaat, waarbij nauw werd samengewerkt met het Kadaster Geo informatie (KGI). Het idee achter het NWB is voornamelijk ontstaan uit de wens tot één geïntegreerd digitaal wegenbestand, met één gemeenschappelijke basis. Na grondig overleg tussen het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, nu het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het KGI en verschillende bestaande en potentiële gebruikers, zijn daarom een aantal essentiële afspraken gemaakt. Er is vastgesteld welke inhoud het Nationaal Wegenbestand moest hebben, aan welke eisen het moest voldoen, hoe de actualiteit werd gewaarborgd en op welke manier het ingezet kon worden ten behoeve van het werkterrein van Verkeer en Vervoer.
Het VOR locatienetwerk weergegeven op een destijds gangbaar beeldscherm
Het VLN bleek in grote lijnen te voldoen aan de NWB-specificaties, die door de deelnemende partijen zijn opgesteld en leende zich daarom het beste als basis voor het NWB. Toch was een aantal aanpassingen noodzakelijk. Met name de geografische nauwkeurigheid van het bestand was een belangrijk knelpunt. In de loop van 1996 is daarom eerst gestart met het aanbrengen van wijzigingen in het VLN. Om de nauwkeurigheid te verhogen, werd de geometrie van het VLN aangepast aan die van de hartlijnen van het Top10Wegenbestand van de Topografische Dienst Nederland. Tegenwoordig wordt de geometrie getoetst aan de hand van de Basisregistratie Topografie (BRT) en de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT). Meer informatie over de kwaliteit van het NWB is te vinden in dit hoofdstuk.
Na het gereedkomen van de eerste versie van het NWB-Wegen in 1998 is er hard gewerkt om ook een digitaal vaarwegennetwerk tot stand te brengen. Het NWB-Vaarwegen sinds 2001 operationeel. Het bestand wordt beheerd door Rijkswaterstaat CIV, meer info over het NWB-vaarwegen is te vinden op de website van Rijkswaterstaat.
Het NWB wegen en het NWB vaarwegen vormen tezamen een digitaal geografisch netwerk van vrijwel alle rij-, en vaarwegen in Nederland. Bij de CIV is dit geheel bekend onder de naam Basisbestand Netwerken, - het zogenaamde “BN”. Het BN is een database met een tijdscomponent (de datering). Met andere woorden, zowel de actuele netwerkgegevens als ook de historie van beide netwerken wordt in de database opgeslagen. Dit maakt mogelijk om naast de actuele status van de netwerken door middel van selecties bijvoorbeeld de situatie op een specifieke datum weer te geven, maar ook om trendanalyses uit te voeren voor beleidsmonitoring en evaluatie. Meer informatie hierover is te vinden in het hoofdstuk toepassingen.